Kazimierz Dolny to urokliwe miasteczko leżące w zachodniej części województwa lubelskiego nad Wisłą. To dzięki tej rzece, miasto to zawdzięcza swój rozwój. W XVI i w XVII wieku funkcjonował tutaj jeden z największych w ówczesnej Polsce portów śródlądowych. Z tego względu w mieście kwitł handel, a bogaci kupcy budowali przepiękne kamienice, które możemy oglądać do dnia dzisiejszego.
Po II wojnie światowej, gdy miasteczko było odbudowywane, upodobali je sobie różnorodni artyści. Szukali oni nie tylko inspiracji do tworzenia swoich dzieł, ale i ciszy oraz spokoju. Tak zostało po dzień dzisiejszy. W związku z tym w mieście funkcjonuje kilkadziesiąt różnorodnych galerii, w których można podziwiać i zakupić dzieła malarzy czy rzeźbiarzy. Natchnienia w okolicach Kazimierza Dolnego szukali także pisarze, czy filmowcy.
Urok Kazimierza Dolnego co roku docenia tysiące turystów, którzy tłumnie odwiedzają to miasto. Przyjeżdżają oni na różnorodne festiwale, które odbywają się w mieście, podziwiać dzieła tworzone przez tutejszych artystów, bądź po prostu pospacerować po miasteczku i posiedzieć w jednej z klimatycznych kawiarni.
Kazimierz Dolny nie jest zbyt dużym miasteczkiem, więc można spokojnie zwiedzić jego największe atrakcje w ciągu jednego dnia. Jednak chcąc poznać w pełni to miasto warto zatrzymać się w nim na dłużej. Wszystko po to, by spokojnie odwiedzić galerie, przejść się po lessowych wąwozach, czy spędzić czas na kazimierskim rynku, tak jak rzesza artystów.
Kazimierz Dolny- krótka historia miasta
Kazimierz Dolny powstał już w XII wieku. W 1181 roku Kazimierz Sprawiedliwy postanowił przekazać siostrom norbetankom osadę zlokalizowaną na Wietrznej Górze (dzisiaj mieści się tu sanktuarium). Siostry w podziękowaniu za dar, nazwały wieś Kazimierzem, do którego dodali drugi człon- “Dolny”. Wszystko po to, by odróżnić go od innego Kazimierza, leżącego w górnym biegu Wisły, który dzisiaj jest dzielnicą Krakowa.
W XIII wieku król Władysław Łokietek rozkazał wybudowanie w Kazimierzu Dolnym baszty, która służyła równocześnie za latarnię rzeczną. Świadczy to o tym, że już wtedy Kazimierz Dolny był ważnym ośrodkiem handlowym. Prawa miejskie nadał mu sam Kazimierz Wielki, który z tej okazji wzniósł tutaj swój zamek.
Okres największej świetności Kazimierz Dolny przeżywał w XV, XVI i XVII wieku. Wówczas to funkcjonował tutaj duży port rzeczny. Przez Kazimierz Dolny przepływało mnóstwo towarów, z czego korzystali lokalni kupcy. Bogacili się oni bardzo szybko, w efekcie czego wznosili przepiękne kamienice, które możemy podziwiać po dzień dzisiejszy. Zwrot w historii miasta nastąpił w czasie potopu szwedzkiego.
Zobacz także: Sandomierz- miejsca, które warto zobaczyć
Miasto zostało doszczętnie zniszczone. Natomiast, gdy Gdańsk znalazł się poza granicami Polski, upadł także tutejszy port. Dopiero po II wojnie światowej Kazimierz Dolny stał się ważnym ośrodkiem, w którym osiedliło się sporo artystów. Niektórzy zamieszkali tu na stałe, inni przyjeżdżali tylko na odpoczynek. Dzisiaj, Kazimierz Dolny jest chętnie odwiedzany przez turystów z całej Polski.
Atrakcje, co zobaczyć w Kazimierzu Dolnym? Oto nasze propozycje!
1. Kazimierz Dolny- rynek ze studnią
Średniowieczny rynek to centralny plac miasteczka, na którym kręci się całe jego życie. Tutaj odbywają się festiwale i przeróżne jarmarki. Na rynku można także spotkać artystów, którzy prezentują tu swoje dzieła. Rynek z trzech stron otoczony jest kamienicami, które jednak zostały w większości wzniesione dopiero po II wojnie światowej. Starsze są jedynie 3 kamienice, które wyróżniają się na tle innych.
Szczególnie warte uwagi są wzniesione w 1615 roku kamienice braci Przybyłów (Mikołaja oraz Krzysztofa). Fasady tych kamienic są niezwykle bogato zdobione, dlatego są one uznawane za jedne z najpiękniejszych renesansowych budowli w naszym kraju. Trzecią kamienicą na kazimierskim rynku, która przetrwała II wojnę światową jest XVIII-wieczna kamienica gdańska. Swoją nazwę zawdzięcza kontaktom handlowym, jakie kiedyś łączył Kazimierz Dolny z Gdańskiem.
Piękne kamienice w Kazimierzu Dolnym wzniesiono również przy ulicy Senatorskiej, która znajduje się kilkadziesiąt metrów od rynku. Wzdłuż niej zamieszkiwali najzamożniejsi kupcy. Jednym z nich był Bartłomiej Celej, który w 1635 roku wybudował wspaniałą kamienicę zwaną Kamienicą Celejowskich. Dzisiaj mieści się w niej Muzeum Nadwiślańskie.
Znakiem rozpoznawczym kazimierskiego rynku jest także XIX-wieczna studnia, która stoi w jego centralnym punkcie. Według legendy ten, kto wypije wodę z tej studni, ten będzie często wracał do Kazimierza Dolnego. Studnie znajdziemy także w górnej części rynku, a także przy ulicy Lubelskiej i Krakowskiej.
2. Kazimierski pies
W górnej części rynku stoi niezwykle ciekawa rzeźba, która przedstawia psa. Upamiętnia ona kundelka o imieniu Kwadrat, który uwielbiał przesiadywać na kazimierskim rynku. Co jednak ciekawe robił to tylko i wyłącznie w porze letniej. Według przekazów zimę spędzał w Janowcu, znajdującym się po przeciwnym brzegu Wisły.
Gdy piesek umarł, jeden z kazimierskich malarzy postanowił wznieść upamiętniający go pomnik. W tym celu poprosił znajomego rzeźbiarza o jego wykonania. Psem pozującym do rzeźby był Werniks- pies należący do malarza. W ten oto sposób pomnik psa stanął na rynku w Kazimierzu Dolnym. Przechodząc obok niego, nie zapomnijcie dotknąć jego pyszczka. Podobno taki gest ma przynieść szczęście.
3. Kościół Farny św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja
Kościół Farny znajduje się w górnej części rynku. Jest on jedną z najbardziej rozpoznawalnych budowli w mieście. We wnętrzu tej świątyni znajduje się jeden z najważniejszych zabytków Kazimierza Dolnego. To najstarsze w Polsce organy, które w całości w stanie nienaruszonym zachowały się do dzisiaj. Wykonał je ok. 1620 roku Szymon Lilus. Organy te zachowały przez lata swoją funkcjonalność. Co roku w kościele farnym odbywa się Kazimierski Festiwal Organowy.
4. Kazimierz Dolny- Wzgórze Trzech Krzyży
Patrząc od strony rynku, na prawo od kościoła Farny znajduje się Wzgórze Trzech Krzyży. Jest ono położone blisko 100 metrów nad centralnym placem miasta. Aby się na nie dostać, należy podążyć w ścieżkę znajdującą się tuż za dzwonnicą. Po schodach w ciągu ok. 10 minut dostaniemy się na wzgórze, z którego rozpościera się piękna panorama na miasto, a także płynącą tuż obok niego Wisłę.
P.S. Wstęp na Górę Trzech Krzyży jest płatny (5 zł- stan na 2022 r.), jednak w listopadzie nikt tutaj opłaty nie pobierał. Na szczycie wzgórza zgodnie z jego nazwą znajdują się trzy krzyże, które tutaj postawiono w 1708 roku. Miały one upamiętniać mieszkańców miasta, którzy umarli w trakcie epidemii cholery, jaka nawiedziła miasto na początku XVIII wieku.
5. Kazimierz Dolny- Zamek i baszta
Na sąsiednim wobec Wzgórza Trzech Krzyży wzniesieniu znajduje się wybudowany przez Kazimierza Wielkiego zamek. Pozostały po nim jedynie ruiny, które udostępniono do zwiedzania. Możemy przespacerować się po zamkowym dziedzińcu, zaglądnąć do części mieszkalnej, a także spoglądać na Dolinę Wisły z punktu widokowego, który stworzono w miejscu dawnej baszty.
Sprawdź także: Pszczyna- co warto zobaczyć?
Dużo lepsza panorama rozpościera się z oddalonej od zamku o ok. 200 metrów wieży. W czasie podążania na jej szczyt możemy co nieco przeczytać na temat jej historii i jej znaczenia dla dziejów miasta. Z wieży rozpościera się widok na zamek, kazimierską starówkę oraz Wisłę.
P.S. Wstęp na zamek oraz wieżę jest płatny (10 zł- stan na 2022 roku). Jednak należy pamiętać, że bilety można zakupić tylko w kasie znajdującej się na zamku.
6. Kazimierz Dolny- Dzielnica żydowska
Ze względu na to, że Kazimierz Dolny znajdował się na ważnym szlaku handlowym, w mieście nie mogło zabraknąć Żydów. Swoje domy ulokowali w okolicach dzisiejszego Małego Rynku, który w przeszłości był nazywany Placem Towarowskim. Znajduje się przy nim dawna synagoga, w której aktualnie mieści się sklepik z pamiątkami, a także wystawa poświęcona kazimierskim Żydom.
7. Kazimierz Dolny- Klasztor Franciszkanów
Po przeciwległej stronie miasta wobec Wzgórza Trzech Krzyży znajduje się Wietrzna Góra. Na jej zboczu wybudowano zespół klasztorny, którym aktualnie zajmują się franciszkanie. W kościele przynależnym do klasztoru funkcjonuje natomiast Sanktuarium Matki Bożej Kazimierskiej. Wewnątrz klasztoru znajduje się 25-metrowa studnia z 1629 roku. Nam niestety nie udało się jej zobaczyć, gdyż w kościele podczas naszego pobytu w Kazimierzu trwał remont. Warto jednak było się tutaj pofatygować, gdyż sprzed kościoła rozpościera się przepiękna panorama na Stare Miasto, zamek oraz Wzgórze Trzech Krzyży.
8. Wąwozy lessowe w Kazimierzu Dolnym i okolicach
Wokół Kazimierza Dolnego znajduje się kilkadziesiąt lessowych wąwozów. Skała, z której są one zbudowane, jest bardzo miękka, a przez to podatna na działanie erozyjne wody. Wypłukuje ona skałę, przez co tworzą się wąwozy. My, w czasie naszej wizyty w Kazimierzu Dolnym odwiedziliśmy zaledwie kilka z nich. Byliśmy w Wąwozie Małachowskiego, Wąwozie Plebanka, Wąwozie Śmierci, który swoją nazwę zawdzięcza temu, że znajduje się w pobliżu cmentarza, a także w Wąwozie Korzeniowy Dół, który zdecydowanie jest najpiękniejszym ze wszystkich kazimierskich wąwozów.
Wąwóz Korzeniowy Dół znajduje się ok. 2 kilometry na wschód od centrum miasta. Swoją nazwę zawdzięcza temu, że wędrując nim napotykamy na swojej drodze liczne korzenie drzew, które zostały odsłonięte w wyniku erozyjnej działalności wody. Wysokość ścian tego wąwozu dochodzi do 8 metrów, a jego długość to ok. 700 metrów. Wstęp do wąwozu jest płatny (3 zł- stan na 2022 r.). Obok wejścia do wąwozu znajdują się parkingi, na których można pozostawić samochód (koszt 6 zł/ za 1 godzinę postoju).
9. Dom Kuncewiczów w Kazimierzu Dolnym
Wędrując Wąwozem Małachowskiego, natrafiliśmy na dom Marii i Jerzego Kuncewiczów, który został wzniesiony w 1936 roku. Obecnie w willi znajduje się oddział Muzeum Nadwiślańskiego. We wnętrzach obiektu udostępniono do zwiedzania kilka sal, w których wśród eksponatów znajdziemy wyposażenie domu Kuncewiczów, ich przedmioty codziennego użytku, a także rękopisy.
10. Kazimierz Dolny- Cmentarz Żydowski
Cmentarz Żydowski w Kazimierzu Dolnym znajduje się nieco na uboczu tego miasteczka. Cmentarz ten powstał po 1945 roku ze względu na to, że stary cmentarz został zniszczony w czasie II wojny światowej przez Niemców. Płyty nagrobne ze starego cmentarza posłużyły wówczas jako wypełnienie jednej z dróg w miasteczku. W latach 80. XX wieku staraniem niektórych mieszkańców odzyskano je i zawieszono na potężnej ścianie, która przypomina swoim kształtem słynną ścianę płaczu. Na tej kazimierskiej, przybywający tutaj Żydzi również składają modlitwy i zgodnie z tradycją zostawiają pieniądze. Obok tego lapidarium znajduje się kilkadziesiąt grobów z pięknie zdobionymi płytami nagrobnymi.
Co warto zjeść w Kazimierzu? Najbardziej rozpoznawalną potrawą w Kazimierzu Dolnym jest drożdżowy kogut. Dlaczego to właśnie on jest związany z historią tego miasta? Ma to związek z miejską legendą, według której Kazimierz Dolny upodobał sobie diabeł, który zamieszkał na Wietrznej Górze. Kiedy na tym wzniesieniu wybudowano klasztor, musiał się on przenieść do zamkowej fosy. Wówczas to zobaczył na jednej z kazimierskich ulic koguta, którego postanowił zjeść.
Tak mu on zasmakował, że postanowił skonsumować wszystkie koguty znajdujące się w mieście. Ostał się tylko jeden, który dzielnie ukrywał się przed diabłem. W czasie jego nieobecności na zamkowej fosie franciszkanie poświęcili ją wodą święconą. Od tego czasu diabeł musiał wynieść się z miasta, a jedyny kogut, który przeżył, mógł dumnie spacerować po kazimierskich ulicach.
Jeśli znalazłeś na naszym blogu poszukiwane przez Ciebie informacje, kolejną inspirację na wycieczkę, czy odpowiedź na nurtujące Ciebie pytanie, to będziemy niezwykle wdzięczni, gdy wrzucisz nam napiwek do naszej blogowej świnki skarbonki (kliknij w poniższy obrazek). Dziękujemy!!!
